Thomas Alan Waits (d. 7 Aralık 1949 - , Pomona, Kaliforniya) ABD’li şarkıcı, besteci ve aktör.
Gary Graff’ın deyişiyle sesi, ‘bir fıçı burbonda ıslatıldıktan sonra beş ay tütsülenmiş ve ardından da bir arabanın altında çiğnenmiş’ gibidir. Çıkardığı kendine özgü hırıltılı sesler, deneyselliğe olan meyli; blues, caz ve vodvil gibi rock öncesi türlere sevgisi ile Tom Waits, müzik adına sıradışı bir kişilik oluşturmaktadır.
Tom Waits’in parçalarında atmosfer genellikle yıpranmış,tuhaf karakterler ve mekanlardan oluşur. Geleneksel yapılara uyan parçaları da vardır. Bruce Springsteen tarafından yorumlanan Jersey Girl ve Rod Stewart’ın yorumladığı Downtown Train adlı parçaları, kendi de söylediği halde adı geçen şarkıcılarla anılmaktadır. Albümleri çoğunlukla kendi ülkesi ( A.B.D ) dışındaki ülkelerde daha üstün ticari başarılar elde etti. Bir çok önemli ödüle aday olmuş, iki albümü için Grammy Ödülü’ne layık görülmüştür.
Waits filmler ve müzikli oyunlar için de çalışmalar yapmıştır; The Fisher King ve Bram Stoker’s Dracula bunlardan bazıları. Bestesini yaptığı bir film müziği için Akademi Ödülleri’ne aday olarak gösterildi.
Erken dönem
Waits, babası bir geceklübünde kapıcılık yaptığı için, birçok müzik türüyle tanışma fırsatı bulmuştur. Bob Dylan, Lord Buckley ve Hoagy Carmichael gibi isimlerin gelip gittiği bu mekanda Waits, kendi mizacına uygun, şarkı ve monoloğu karıştıran tarzını oluşturmaya başladı. Aynı zamanda Frank Zappa’nın da menajeri olan Herb Cohen’le anlaşma imzaladığında 21 yaşındaydı. Melankolik öğeler içeren ilk plağı Closing Times’la iyi eleştiriler almıştır.
Turlara çıktı ve diğer sanatçılardan önce sahne açılışlarını yaptı. The Heart of Saturday Night (1974) albümüyle beraber giderek daha çok kabul görmüş ve belli bir hayran kitlesi kazanmıştır. Nighthawks at the Diner’ın (1975) kayıtlarını bir stüdyoda küçük bir seyirci kitlesiyle yaparak albüme canlı performans havası kattı.
Small Change (1976) albümü caza daha yakındır. «The Piano Has Been Drinking» gibi parçaların çıktığı bu albümde, sözleriyle Raymond Chandler ve Charles Bukowski gibi sanatçılardan etkilendiğini göstermiştir. Heartattack and Vine (1980) albümünde duyum olgunlaşmıştır; albümde ballad eğilimli parçalarla birlikte daha keskin bir rhythm and blues anlayışı da hissedilmekteydi. Albümdeki bu farklılıklar şaşırtıcı olmamakla birlikte daha sonra yapacağı çalışmalara dair ipuçlarını vermiştir. Aynı yıl Francis Ford Coppola da bir filmi için ondan müzik bestelemesini istedi.
Waits aktörlük kariyerine ise 1978 tarihli bir Sylvester Stallone filmi olan Paradise Alley ile başladı.
80’li yıllar
Ağustos 1980’de Kathleen Brennan’la evlendi. Sonraki birçok parçasında Brennan’ın imzası da ikinci yazar olarak yer aldı; Waits eşinin müziğinde önemli bir etken olduğunu sıklıkla dile getirmiştir. Captain Beefheart’ın müziği ile tanışmasına da Brennan önayak oldu. Island Records şirketiyle anlaştıktan sonra Waits 1983 yılında Swordfishtrombones adlı albümünü çıkardı. Bu albüm tarzındaki büyük değişikliği yansıtmaktaydı ve ününün artmasını sağladı.
Waits erken döneminde ya piyano ya da gitar çalmış, ancak sonraları bu enstrümanlardan sıkılmıştır. Bu konudaki düşüncesi şöyleydi; «Elleriniz köpekler gibidir, daha önce oldukları yerlere geri dönüp dururlar. Bir enstrümanı çalarken aklınız devreden çıkıp parmaklarınız konuşmaya başladığında dikkatli olmalısınız. Onları alışkanlıklarından vazgeçirmelisiniz, yoksa yeni şeyler keşfedemezsiniz; güvenli ve alışılmış olanı çalmaya devam edersiniz. Ben fagot gibi hakkında en ufak bir şey bile bilmediğim enstrümanları çalarak bu alışkanlıklarımı kırmaya çalışıyorum».
Swordfishtrombones ve daha sonraki albümlerinde enstrümantasyon ve orkestrasyon genellikle sıradışıydı. Waits’in kendi deyişiyle bu «Hurdalık Orkestrası»; hışırtılı orglar, tangırdayan perküsyonlar, belli belirsiz bakır üflemeli ezgileri, neredeyse akortsuz bir gitar ve demode enstrümanlar içermekteydi.
